Czy można powiesić baner na swoim płocie? Przepisy 2025

Tak, w wielu sytuacjach możesz legalnie powiesić baner na ogrodzeniu swojej nieruchomości, ale pod warunkiem, że spełnisz lokalne zasady (tzw. „uchwała krajobrazowa”), dopełnisz formalności z Prawa budowlanego i nie naruszysz przepisów o drogach publicznych. Według aktualnych przepisów 2025 te trzy filary decydują o legalności reklamy na płocie.

Lokalny ład reklamowy: uchwała krajobrazowa 

Gmina może uchwalić zasady i warunki sytuowania tablic i urządzeń reklamowych (w tym banerów na ogrodzeniach), a nawet wprowadzić strefowe zakazy. Według art. 37a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rada gminy ustala m.in. gabaryty, standardy i materiały, a w uchwale wskazuje terminy dostosowania istniejących reklam. Jeśli uchwała obowiązuje w danej gminie, należy się do niej zastosować.

Baner na płocie zwykle kwalifikuje się jako tablica reklamowa (płaska powierzchnia, np. baner na ogrodzeniu) albo urządzenie reklamowe (inne nośniki niż tablice) według ustawowych definicji stosowanych w planowaniu.

Zgłoszenie czy pozwolenie? 

Co do zasady, instalowanie tablic i urządzeń reklamowych wymaga zgłoszenia w starostwie/prezydencie miasta, z wyjątkiem określonych sytuacji, gdy potrzebne jest pozwolenie. Według art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. c Prawa budowlanego zgłasza się „instalowanie tablic i urządzeń reklamowych”, natomiast reklamy świetlne i podświetlane poza obszarem zabudowanym nie mieszczą się w tym zwolnieniu i zwykle wymagają pozwolenia. 

Jeżeli ogrodzenie lub działka są zabytkiem (albo leżą w otoczeniu zabytku), dochodzi wymóg zgody konserwatora. Według art. 29 ust. 7 Prawa budowlanego oraz art. 36 ustawy o ochronie zabytków, roboty przy zabytku wymagają pozwolenia konserwatorskiego, a instalowanie reklamy bez takiej zgody jest niedopuszczalne.

Jakie zasady drogowe obowiązują reklamę?

Reklamę przy drodze obowiązują przepisy o pasie drogowym, bezpieczeństwie ruchu, minimalnych odległościach od jezdni oraz ograniczenia dla reklam emitujących światło. Obowiązują dwa porządki prawne: planistyczno-budowlany i drogowy. Reżim drogowy stosuje się, gdy reklama znajduje się w pasie drogowym lub oddziałuje na ruch.

Pas drogowy

Umieszczenie reklamy w pasie drogowym wymaga decyzji zarządcy drogi oraz opłaty. Przepisy zakazują rozwiązań zagrażających bezpieczeństwu ruchu i nakazują uzyskanie zezwolenia na zajęcie pasa.

Poza pasem, ale przy drodze

Reklamy widoczne dla kierowców nie mogą oślepiać ani rozpraszać. Nośniki emitujące światło nie mogą wyświetlać materiałów dynamicznych, a zmiana obrazu powinna następować rzadziej niż co dziesięć sekund.

Minimalne odległości od jezdni

Poza obszarem zabudowanym obowiązują dystanse zależne od kategorii drogi, na przykład dwadzieścia pięć metrów dla dróg krajowych oraz dziesięć metrów dla wojewódzkich, powiatowych i gminnych, liczone od zewnętrznej krawędzi jezdni.

Dobre praktyki zarządców dróg

 Nawet poza pasem drogowym zarządca może zakwestionować nośnik, jeśli zagraża bezpieczeństwu. W praktyce unika się lokalizacji zasłaniających znaki, skrzyżowania i przejścia oraz elementów mogących sugerować sygnały drogowe.

Co to jest opłata reklamowa?

Jeżeli w gminie obowiązuje uchwała krajobrazowa, rada może wprowadzić opłatę reklamową za umieszczenie tablic/urządzeń reklamowych. Według art. 17a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opłata składa się z części stałej i zmiennej; obowiązuje tylko na obszarach objętych uchwałą krajobrazową. Sprawdź stawki w uchwale swojej gminy. Niespełnienie wymogów uchwały krajobrazowej grozi sankcją administracyjną naliczaną za każdy dzień. Od 1 stycznia 2025 roku maksymalna stawka części stałej wynosi 3,72 zł dziennie (ryczałt, niezależnie od powierzchni reklamy), a część zmienna, naliczana od każdego metra kwadratowego powierzchni ekspozycji, może wynieść maksymalnie 0,34 zł dziennie za m². Według art. 37d ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym karę wymierza wójt/burmistrz/prezydent; podstawą obliczenia jest powierzchnia ekspozycji i stawki z opłaty reklamowej. 

Konsekwencje nielegalnego baneru na płocie

Nielegalne umieszczenie baneru na ogrodzeniu może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i administracyjnych. Najczęściej nakładana jest kara pieniężna na podstawie art. 37d ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli baner narusza zapisy uchwały krajobrazowej. Kara ta naliczana jest za każdy dzień utrzymywania nośnika w sprzeczności z przepisami, a jej wysokość wylicza się w oparciu o powierzchnię reklamy oraz stawki ustalone w uchwale gminy (przykład z Gdańska – kara ponad 170 tys. zł). Jeżeli baner znajduje się w pasie drogowym bez wymaganego zezwolenia, zarządca drogi może nie tylko nakazać jego usunięcie, lecz także wymierzyć wysoką opłatę za bezumowne zajęcie pasa. Stawki są określone w uchwale właściwego zarządcy i liczone za każdy metr kwadratowy i każdy dzień zajęcia. Zgodnie z art. 40 ustawy o drogach publicznych kara wynosi nawet dziesięciokrotność należnej opłaty. Konsekwencje obejmują także postępowanie nadzoru budowlanego, jeśli baner został zainstalowany bez zgłoszenia albo pozwolenia, gdy było ono wymagane. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może wydać nakaz rozbiórki lub doprowadzenia nośnika do stanu zgodnego z prawem, a koszty wykonania zastępczego obciążą właściciela. W przypadku baneru na nieruchomości zabytkowej bez zgody konserwatora, oprócz nakazu usunięcia grożą sankcje przewidziane w ustawie o ochronie zabytków, w tym grzywny i odpowiedzialność karna. Nie można też pominąć konsekwencji cywilnoprawnych. Jeżeli baner został umieszczony na ogrodzeniu bez zgody współwłaścicieli lub wspólnoty, mogą oni domagać się jego usunięcia oraz odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Kiedy można, a kiedy nie można wieszać baner na płocie?

Można, jeżeli baner umieszczony jest na prywatnym ogrodzeniu i spełnia jednocześnie wymogi lokalnej uchwały krajobrazowej oraz Prawa budowlanego (zgłoszenie lub pozwolenie), a w przypadku ekspozycji przy drodze publicznej także warunki z ustawy o drogach publicznych; w pasie drogowym wymagane jest zezwolenie zarządcy i opłata. Dopuszczalność najczęściej obejmuje lekkie banery na istniejącym ogrodzeniu po dokonaniu zgłoszenia robót. Pozwolenie na budowę bywa konieczne przy nośnikach trwale związanych z gruntem oraz przy reklamach świetlnych poza obszarem zabudowanym. Dla nośników emitujących światło widocznych z jezdni obowiązuje zakaz obrazów ruchomych i efektów oraz minimalny czas ekspozycji jednej planszy dłuższy niż 10 sekund. Poza obszarem zabudowanym trzeba zachować minimalne odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni, m.in.: autostrada 30/50 m (teren zabudowy/poza), ekspresowa 20/40 m, krajowa 10/25 m, wojewódzka lub powiatowa 8/20 m, gminna 6/15 m.

Nie można, gdy uchwała krajobrazowa zakazuje banerów na ogrodzeniach albo ogranicza formaty w danej strefie, gdy brak decyzji zarządcy dla pasa drogowego, gdy naruszone są wymogi bezpieczeństwa ruchu lub wskazane odległości, a także gdy brak zgody współwłaścicieli (ogrodzenie wspólne) bądź pozwolenia konserwatora w przypadku obiektów i obszarów zabytkowych.

Jakie przepisy regulują reklamy na prywatnych posesjach?

Reklamy na prywatnych posesjach regulują jednocześnie: lokalna uchwała krajobrazowa (z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym), Prawo budowlane (zgłoszenie lub pozwolenie), ustawa o drogach publicznych (zwłaszcza przy ekspozycjach widocznych z jezdni i w pasie drogowym), ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (opłata reklamowa) oraz, w razie ochrony konserwatorskiej, ustawa o ochronie zabytków.

Uchwała krajobrazowa i MPZP

Gmina może ustalić zasady, gabaryty i materiały dla tablic/urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń; naruszenia podlegają sankcjom administracyjnym. Według: u.p.z.p., art. 37a–37d. 

Prawo budowlane

Instalowanie tablic i urządzeń reklamowych co do zasady wymaga zgłoszenia; reklamy świetlne/podświetlane poza obszarem zabudowanym zwykle nie mieszczą się w zwolnieniu i wymagają pozwolenia. Według: Prawo budowlane, art. 29. 

Drogi publiczne

 W pasie drogowym potrzebna jest decyzja zarządcy i opłata; dla reklam emitujących światło widocznych z jezdni obowiązuje m.in. zakaz obrazów ruchomych i minimalny czas ekspozycji > 10 s; poza obszarem zabudowanym obowiązują minimalne odległości od krawędzi jezdni (art. 43). Według: ustawa o drogach publicznych, w tym art. 40, 42a, 43. 

Opłata reklamowa

Gmina może ją wprowadzić wyłącznie na obszarach objętych uchwałą krajobrazową; składa się z części stałej i zmiennej, a stawki określa uchwała rady gminy. Według: ustawa o podatkach i opłatach lokalnych, art. 17a. 

Zabytki

Reklama na obiekcie lub terenie objętym ochroną wymaga pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Według: ustawa o ochronie zabytków, art. 36.

Jakie są różnice między reklamą własną a komercyjną?

Reklama własna to szyld informujący wyłącznie o działalności prowadzonej na tej samej nieruchomości, a reklama komercyjna promuje ofertę niezależnie od miejsca ekspozycji. Szyld identyfikuje punkt i wskazuje podmiot na posesji, zwykle bez call to action i bez oferty cenowej; reklama komercyjna ma charakter sprzedażowy i zachęca do zakupu produktów, usług lub wydarzeń także niezwiązanych z lokalem. Obie formy podlegają uchwale krajobrazowej i Prawu budowlanemu, ale szyldy częściej mieszczą się w prostym zgłoszeniu i podlegają łagodniejszym limitom gabarytów oraz materiałów. W obszarach z opłatą reklamową szyld spełniający lokalne warunki jest co do zasady zwolniony, natomiast reklamy komercyjne mogą podlegać opłacie. Przy drogach publicznych oba typy muszą spełniać przepisy bezpieczeństwa ruchu, w tym zakaz obrazów ruchomych na nośnikach świetlnych, minimalny czas ekspozycji jednej planszy co najmniej 10 sekund, wymagane odległości od jezdni oraz zgodę zarządcy w pasie drogowym. Najprostszy test rozróżnienia jest funkcjonalny: jeżeli komunikat informuje o przedsiębiorcy działającym na tej posesji, to szyld; jeżeli perswazyjnie promuje ofertę lub markę bez związku z miejscem, to reklama komercyjna.

Banery wyborcze vs reklamy komercyjne

Banery wyborcze i reklamy komercyjne pełnią zupełnie inne funkcje, a tym samym podlegają odmiennym regulacjom prawnym, choć w zakresie ich sytuowania na ogrodzeniach czy w przestrzeni publicznej można znaleźć wiele punktów wspólnych. 

Baner wyborczy traktowany jest jako materiał wyborczy komitetu, a jego definicję oraz zasady ekspozycji określa Kodeks wyborczy. Taki baner musi być wyraźnie oznaczony nazwą komitetu wyborczego i zgodnie z prawem usunięty w terminie 30 dni od dnia wyborów, za co odpowiada pełnomocnik komitetu. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować sankcjami administracyjnymi i kosztami usunięcia nałożonymi przez gminę. 

Reklama komercyjna natomiast jest przekazem promującym produkty, usługi lub marki i podlega regulacjom wynikającym z uchwał krajobrazowych, Prawa budowlanego oraz ustawy o drogach publicznych. To oznacza konieczność dostosowania formatu, materiałów czy lokalizacji do zasad obowiązujących w danej gminie, dokonania zgłoszenia, a w określonych przypadkach uzyskania pozwolenia na budowę.

Istotną różnicą między obiema formami jest kwestia opłaty reklamowej. Reklamy komercyjne mogą podlegać takiej opłacie, jeśli gmina ją wprowadziła na podstawie uchwały krajobrazowej, natomiast banery wyborcze zwykle traktowane są jako materiały wyborcze i w praktyce nie są nią objęte, choć w orzecznictwie pojawiają się różne interpretacje zależne od konstrukcji lokalnych uchwał. Należy również pamiętać, że zarówno w przypadku banerów wyborczych, jak i komercyjnych, podstawą legalnej ekspozycji jest zgoda właściciela nieruchomości lub zarządcy obiektu, a w przypadku nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków – dodatkowo pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Jakie są legalne alternatywy dla baneru na płocie?

Legalne alternatywy to przede wszystkim szyld (własna informacja o działalności na tej posesji), kaseton lub litery 3D na elewacji, oklejenie witryny, pylon/totem na działce, potykacz ustawiony wyłącznie na terenie prywatnym, a także tablica kierunkowa po uzyskaniu zgody zarządcy drogi.

Szyld (reklama własna)

Dopuszczalny, gdy informuje wyłącznie o działalności prowadzonej na tej nieruchomości i spełnia lokalną uchwałę krajobrazową. W u.p.z.p. „szyld” jest odrębnie zdefiniowany, a zasady jego sytuowania gmina ustala w uchwale na podstawie art. 37a.

Kaseton, litery 3D, tablica na elewacji

Zwykle wymagają zgłoszenia robót (Prawo budowlane art. 29), a w wersji podświetlanej poza obszarem zabudowanym mogą wymagać pozwolenia; jednocześnie muszą mieścić się w regułach uchwały krajobrazowej. 

Oklejenie witryny (grafika na szybie)

Traktowane jak tablica reklamowa; dopuszczalność i gabaryty wynikają z uchwały krajobrazowej oraz, jeśli to roboty budowlane, z Prawa budowlanego (zgłoszenie/pozwolenie w zależności od zakresu).

Pylon/totem na własnej działce

Możliwy, ale jako wolnostojący nośnik częściej wymaga projektu i pozwolenia (konstrukcja związana z gruntem) oraz zgodności z uchwałą krajobrazową. 

Potykacz i inne nośniki wolnostojące

Legalne na terenie prywatnym w granicach działki; ustawienie na chodniku lub w pasie drogowym wymaga decyzji zarządcy i opłaty za zajęcie pasa.

Tablica kierunkowa przy drodze

Dopuszczalna po uzyskaniu zgody zarządcy drogi; dodatkowo nośniki świetlne widoczne z jezdni muszą spełnić wymogi art. 42a (m.in. brak obrazów ruchomych i ekspozycja jednej planszy > 10 s) oraz odległości z art. 43.

Wewnętrzne ekrany/digital signage

Ekrany niewidoczne z przestrzeni publicznej co do zasady nie podlegają reżimowi „reklam” z u.p.z.p., który odnosi się do przekazów w polu widzenia użytkownika drogi; nadal jednak mogą wymagać zgłoszenia jako roboty budowlane.

Jak sprawdzić przepisy w Twojej gminie?

Najprościej zrobisz to, przeglądając Biuletyn Informacji Publicznej gminy i wojewódzki dziennik urzędowy, a następnie weryfikując plan miejscowy lub plan ogólny oraz wymagania zarządcy drogi. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy rada gminy przyjęła uchwałę krajobrazową. Na stronie BIP skorzystaj z wyszukiwarki i wpisz pełną nazwę aktu: „zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń”. Jeżeli dokumentu nie ma w BIP, odszukaj go w elektronicznym dzienniku urzędowym właściwego województwa.

Następnie warto zweryfikować ustalenia planistyczne. Wejdź do geoportalu lub systemu informacji przestrzennej gminy, znajdź działkę po adresie lub numerze ewidencyjnym i sprawdź zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo planu ogólnego dotyczące reklam i ogrodzeń. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy wprowadzono opłatę reklamową. W BIP wpisz „opłata reklamowa”, aby znaleźć uchwałę z obowiązującymi stawkami i zasadami naliczania na obszarach objętych uchwałą krajobrazową.

Jeżeli ogrodzenie przylega do drogi publicznej, trzeba ustalić kategorię drogi i właściwego zarządcę oraz zweryfikować konieczność uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Informacje o procedurze, formularze i stawki opłat publikują zarządcy dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych.

Gdy nieruchomość leży w strefie ochrony konserwatorskiej lub ogrodzenie stanowi element zabytku, należy sprawdzić, czy wymagane jest pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz jakie warunki trzeba spełnić.

FAQ: Baner na własnym ogrodzeniu w 2025 roku

W tym FAQ znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące legalności wieszania baneru na płocie. Wyjaśniamy, kiedy wystarczy zgłoszenie, a kiedy potrzebne jest pozwolenie, jakie ograniczenia wynikają z uchwały krajobrazowej i przepisów budowlanych, jakie odległości od jezdni trzeba zachować oraz jakie zasady obowiązują przy drogach publicznych. Odpowiadamy także na pytania o banery podświetlane, szyldy firmowe, banery w strefach zabytków, opłatę reklamową i konsekwencje nielegalnej ekspozycji. Całość uzupełniona jest praktycznym przewodnikiem „krok po kroku”, jak legalnie powiesić baner na swoim płocie.